Bourmont is een pittoresk plaatsje in het Franse departement Haute-Marne, gelegen in de regio Grand Est. Sinds 1 juni 2016 maakt Bourmont deel uit van de nieuwe gemeente Bourmont-entre-Meuse-et-Mouzon.
Oorsprong van de naam : Van bourg en mont, een dorp dat op een berg ligt.
Een rijke historie die teruggaat tot de prehistorie
Bourmont is het kleinste stadje van Frankrijk. De stad dankt deze ‘eretitel’ aan Karel X, die Bourmont in zijn laatste regeringsjaar als stad erkende. De regio rond Bourmont is al sinds de prehistorie bewoond. Hoewel de menhirs inmiddels verdwenen zijn, zijn er sporen van oude begraafplaatsen gevonden in de nabijgelegen Mouzon-vallei. Tijdens de Romeinse tijd was het gebied eveneens van belang; er zijn Romeinse overblijfselen ontdekt in huizen, waaronder pijpen, en de bekende Via Agrippa – de Romeinse weg van Lyon naar Trier – liep vlakbij, via Graffigny.
Veel dorpen in de omgeving eindigen op “-court”, een aanwijzing voor nederzettingen uit die tijd.
Strategisch belang in de Middeleeuwen
In de 10e eeuw stond er een kasteel in Bourmont, strategisch gelegen op het hoogste punt van het voorgebergte. Hier vestigden zich de graven van Troyes, die van grote invloed waren op de ontwikkeling van de stad. Rond het kasteel groeide een ommuurde burchtstad.
Vanaf de 14e eeuw verloor Bourmont aan militaire betekenis ten gunste van het nabijgelegen fort van La Mothe. In 1476 werd het kasteel zelfs in brand gestoken door de troepen van Karel de Stoute.
Tijden van conflict en wederopbouw
De godsdienstoorlogen in de 16e eeuw lieten hun sporen na. Bourmont werd meerdere keren belegerd, wat leidde tot versterking en herstel van de stadswallen tussen 1568 en 1581.
Toen in 1634 de hertogdommen Bar en Lotharingen bij Frankrijk werden gevoegd, bleef La Mothe trouw aan het Huis van Lotharingen. In 1645 werd het fort verwoest op bevel van kardinaal Mazarin. Veel inwoners vluchtten naar Bourmont, waardoor de bevolking groeide.
Het kasteel van Bourmont verdween waarschijnlijk in de 17e eeuw. In 1671 gaf maarschalk de Crécy opdracht tot de sloop van de stadspoorten en verdedigingswerken – een project dat rond 1680 werd voltooid.
Hongersnood in Bourmont
Het jaar duizend zevenhonderd eenenzeventig was een van de meest ongelukkige jaren uit de geschiedenis; Er werd een verschrikkelijke hongersnood in dit land teisterd en wij moesten graan vervoeren via de intendant van Lotharingen om in Bourmont brood te bakken. Dat brood moesten wij vervolgens onder de mensen verdelen. De ellende was het meest voelbaar vanaf half mei tot aan de oogst, dat wil zeggen tot de eerste dagen van augustus; In Bourmont zagen we mensen van alle kanten aan wie brood werd uitgedeeld volgens de juiste hoeveelheid, niet volgens hun behoeften, maar zoveel als nodig was, zodat gezinnen niet van honger omkwamen. Ik zal niets vertellen over de verschrikkingen die het schouwspel dat men in Bourmont zag, teweegbracht; Je verliet deze stad met een hart vol pijn vanwege de ellende die je daar zag. Ik heb zelf meer dan eens halfdode mensen gezien die dagen en een half wachtten op brood dat uit de ovens werd gehaald; Meestal zagen we twee- tot driehonderd mensen dag en nacht wachten op het brood. Moge God ons voor zo’n jaar behoeden; Ik heb veel oude mensen ontmoet die het slechte jaar 1709 hadden meegemaakt, maar dit jaar 1771 was heel anders dan hun eigen jaar. Ik maakte deze opmerking zodat het nageslacht op de hoogte zou zijn van zo’n jaar en medelijden zou hebben met degenen die in zo’n ongelukkige tijd leefden.
Bourmont als regionale hoofdstad
De 18e eeuw vormde het hoogtepunt van Bourmont. In 1719 kreeg de stad, via een hertogelijk decreet, de rechten en privileges van La Mothe toebedeeld. Tot 1751 was Bourmont de hoofdstad van het baljuwschap Bassigny.
Dankzij belastingvoordelen van hertog Leopold I vestigden zich vanaf 1720 nieuwe inwoners in de wijk Faubourg de France, wat leidde tot verdere groei.
De Revolutie van 1789 veranderde het lot van Bourmont. De plaats telde toen ongeveer 1.200 inwoners. De Annunciaden en de Trinitariërs worden verdreven, het Grootbaljuwschap bestaat niet meer.
In 1790, na onderhandelingen tussen Chaumont en Lamarche, werd Bourmont opgenomen in het departement Haute-Marne en werd het de hoofdstad van een kanton met 25 gemeenten. Ze verlaat Lotharingen, een gebied waaraan de inwoners nog steeds gehecht zijn door hun hart en cultuur.
Terugloop in de 19e eeuw, maar erfgoed bleef behouden
In de 19e eeuw begon het verval van de stad. De opkomst van industrialisatie zorgde voor leegloop van het platteland, wat leidde tot sluiting van voorzieningen zoals het ziekenhuis en de universiteit.
Toch bleef Bourmont grotendeels gespaard van de verwoestingen van de wereldoorlogen, waardoor het waardevolle historische erfgoed tot op de dag van vandaag bewaard is gebleven.
De stad vandaag
De moderne stad is gebouwd buiten het oude stadscentrum, aan de voet van de 19e-eeuwse wijken. Bourmont blijft een fascinerende plek voor wie houdt van geschiedenis, erfgoed en Franse charme.
Bron: bourmont.fr en picard.genea.free.fr
